Dış ticarette teslimatta karşılaşılabilecek temel sorunlar neler?
Hüseyin Tekgüç |Dış ticarete yeni başlayanlar birçok sorunla karşılaşıyor. Bazen sorunlar o kadar büyük oluyor ki firmaların ciddi boyutlarda zarara uğramasına yol açıyor.
Dış ticaretin bir takım kuralları var. Hataları en aza indirmek için önce bu kuralları öğrenmek gerekiyor. Uluslararası Ticaret Odasının çıkartmış olduğu Incoterms 2010 broşüründe belirlenen, dış ticarete konu malların teslimi ile ilgili kuralları bulunuyor. Dış ticaret yapmayı düşünenler burada yer alan terimler iyi bilinmeli. Çünkü yeni başlayanlar en çok mal teslimi aşamasında hata yapıyorlar.
Bu broşürde FOB, FAS, EXW gibi 11 kısaltmadan oluşan terimler bulunuyor. Bu terimleri bilen ve pratikte uygulayanlar sorun yaşamaz. Sorun yaşasa dahi nasıl çözeceğinin farkında olur.
Dış ticarette açık hesap mal satılmaması bence genel kural olmalı. Açık hesap satış bir istisna olmalı. Alıcı/satıcı arasında ancak çok köklü bir ilişki var ise mümkün olabilmeli. Maalesef bazı firmalar bu konuya yurt içi tahsilat gibi bakıyor. 2. ya da 3. peşin satıştan sonra açık hesap mal satıyor ve sonunda tahsilat sorunu yaşanıyor.
İlk defa dış ticaret yapıyorsanız, gemi üzerinde teslim için ortaya çıkan maliyetlerden diğer bir ifade ile FOB maliyetinden haberdar olmanız gerekiyor. Yani malınızın fabrikadan gemiye taşınması sonucunda oluşacak maliyeti gerçekçi ve doğru olarak hesaplayabilmelisiniz. Çünkü müşteriniz malı gemide teslim almak isteyebilecektir. Bu durumun farkında olmadan fiyat verirseniz, hesabınızda olmayan iç nakliye ve liman maliyeti karınızı düşürecektir.
Yine nakliye aşamasında karşılaşılan bir diğer sorununda malın konteynere yüklenmesi aşamasında ortaya çıkmaktadır. Müşteriden sipariş alınıyor ve üretim yapılıyor. İş o malı konteynere yükleme aşamasına geldiğinde yarım veya bir buçuk konteynere sığdığı görülüyor. Böyle olunca da o yarım konteynerdeki mal için fazla navlun ödemiş oluyorsunuz. Bu da önceden dikkat edilmeyen bir hesap hatası nedeni ile karınızın azalması demek oluyor. Bir konteynere veya bir treylere ne kadar mal yükleyeceğinizi önceden bilmeniz ve sipariş alırken bu miktara uygun olmasına dikkat edilmesi gerekir.
Sık karşılaşılan bir diğer hata da ambalaj konusunda yaşanıyor. Burada da yine yurt içi gibi düşünülüyor. Yurt içinde gönderdiğiniz mal 200 ya da 500 – 1000 km yol giderken yurt dışına gönderdiğiniz mallar genellikle binlerce km yol gitmekte veya okyanus geçmekte. Ambalajınız bu lojistik koşullarını kaldırabilecek mi? Firmaların en çok yaptığı hatalarda biri de ambalajın lojistik koşullara uygunluğu dikkat edilmemesidir.