İnsan Kaynakları Yönetimi’nde kurulması gereken yeni sistem çatısı
Fahri Karakaş |Günümüzde “İnsan Kaynakları Yönetimi”nin geldiği noktada işletmelerde bir homojenlik olmasa da öncelikle olması gereken sistem çatısını gözden geçirelim. “İnsan Kaynakları Yönetim Sisteminin” çatısını en genel ihtiyaçları göz önünde bulundurarak şöyle inşa edebiliriz:
- Norm Kadro Planlarının Oluşturulması: Öncelikle firmalarda, Organizasyon ve Reorganizasyon ihtiyaçlarına göre bir “Norm Kadro Planı” oluşturulmalı ve sürekli güncel tutulmalıdır.
- Organizasyon Şemasının Oluşturulması: Norm kadronun dikey ve yatay ilişkilerinin de gösterildiği bir “Organizasyon Şeması” oluşturulmalı ve bu şema da güncel tutulmalıdır.
- Görev Tanımlarının Hazırlanması: Norm Kadrodaki tüm personelin, “Görev Tanımları” hazırlanarak; işin gerektirdiği yetenek ve kişilik özellikleri, ast –üst ilişkileri, sorumluluk ve yetkileri vs. bu dosyaların içeriğinde bulundurulmalıdır.
- Özlük Dosyalarının Hazırlanması: Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK)’nun gerektirdiği resmi belgeler, özgeçmiş, sağlık raporu, diploma, sabıka kaydı vs. gibi evrakların toparlandığı, son dönemde kişilik testlerinin de yer aldığı özlük dosyası her personel için hazırlanmalı, eksikleri tamamlanmalıdır.
- Personel Devam-Takip Sistemi: Yukarıda özlük dosyası hazırlanmış, işe kabul görmüş personelin, işe devam ettiğine dair, parmak veya yüz tanıma sistemleri ile takibinin yapılması ve bunun neticesinde de maaş ve mesailerinin en kısa zamanda ve en doğru şekilde hesaplanması için en uygun bilgisayar yazılım ürünleri kullanılmalıdır.
- Eğitim Planlarının her dönem yapılması: “Yaşam Boyu Eğitim” felsefesiyle, işletmenin politikaları doğrultusunda, sektör hakkında, yeni teknolojiler, yeni metodolojiler vb. konularında her dönem (örneğin; her yılbaşında) eğitim planları hazırlanarak, personelin gelişimi sürekli ve dinamik tutulmalıdır. Alınan eğitimler, her personelin özlük dosyasına işlenmelidir.
- Performans Sistemi: “Hedeflerle Yönetim” felsefesine uygun olarak, faaliyetlerin verilen hedeflerle kıyaslanması sağlanarak, personelin, performans kayıtları da tutulmalıdır. Unutulmamalıdır ki bu; “hakkaniyet gereği” dir. Hem işverenin hakkının korunması hem de mesai arkadaşının hakkına girilmemesi için, performans sistemi, çalışanlarca, gönül rızasıyla kabul edilmelidir. “Performans Sistemi” uygulamaları, çalışanları aşırı hırslandırıcı, enerjisini son damlaya kadar tüketici, yıpratıcı, ruhsal dengesini bozacak, depresyona sokacak derecede ağır olmamalıdır. Bu durum insani değildir. Herkes için “normal tempoda” bir performans temel alınmalı, gelişmeye yatkın personelin ise önünü açacak şekilde olmalıdır.
- Kariyer Planları: Şirket içinde, özellikle astların-orta kademe yöneticilerin –yöneticilerin önünün açık olması, yatay-dikey pozisyonlara geçişin mümkün olması sağlanmalıdır. Bu pozisyonlar için gereken, kıdem ve performans koşullarına haiz personelin, kariyer basamaklarını çıkmasına müsaade edilmelidir ve hatta imkan verilmelidir. Önü açık bir şirkette çalışmak pek tabiidir ki personel açısından motive edici bir durumdur ve çalışanın işyerine sadakatini artırır.