Rekabet üstünlüğü için “Değer Zinciri Modeli”

Değer üreten her firma kendi değer zinciri modeli oluşturmalıdır. Firma içi ve dışındaki tüm faaliyetler modellenmeli ve bir program dahilinde uygulanmalıdır. Bu modellerden biri de “Değer Zinciri Modeli”dir.

Harvard Üniversitesi profesörlerinden Michael Porter tarafından geliştirilen bu model rekabet üstünlüğünü ele geçirmede ve entegrasyon sürecinde gerçekleştirilen tüm stratejik operasyonları detaylı bir biçimde incelemek için önemli bir araçtır.  Değer modelinde belirli süreçler vardır. Bu süreçler şirketin birincil faaliyetleridir.  Bu faaliyetler, girdilere doğrudan katma değer kazandırma ve onları müşterilerin istediği ürün ya da hizmete dönüştürme tarafını kapsayan süreçleri kapsar. Bunlar;

İçe lojistik, dışarıdan alınan hizmet ve mallardır. İşletmeler, büyümek ve gelişmek için satın almalar gerçekleştirir. Bir fikir satın alabilir, emek kiralayabilir, ürün ya da ham madde satın alabilir.  Tüm bu işlemlerin gerçekleştiği sürece içe lojistik diyoruz.
Operasyonlar, ham maddeleri ve mamulleri imalat süreci sonucunda nihai ürünlere dönüştüren ve böylece değer kazandıran işlemlerdir. Bu safha imalat ve montajı içermektedir.

Dışa lojistik, ürünler imalatın ardından dağıtım merkezlerine, toptan satış noktalarına, perakendecilere ve müşterilere gönderilmeye hazır hale gelmektedirler. Çıkan lojistik işlemleri nihai ürünün depolama da dahil olmak üzere, sipariş işlemlerinin tamamlanması, teslimat araçlarının yönetimi, sipariş alma ve düzenleme gibi ürünün nihaî tüketiciye ulaştırılmasına yönelik bir operasyon alanıdır.

Pazarlama ve satış, fonksiyonel alan müşterilerin ihtiyaçlarını ve taleplerini analiz etmekte ve firmanın hedef kitlesinin firmanın sunduğu hizmet ve ürünler hakkında bilgili olmasını sağlamaktadır. Pazarlama ve satış alıcıların ürünleri satın almalarını sağlamak ile ilişkilidir. Bu bağlamda kanal seçimi, reklam verme, fiyatlandırma, promosyon, satış gücü, kotalar ve kanal ilişkileri de bu başlık altında incelenmektedir.

Hizmetler, bir ürünün değerinin müşteri destek ve bakım hizmetleri ile yükseltilmesini içermektedir. Tamir, satış sonrası destek hizmetleri, şikayetlerin toplanması ve değerlendirilerek cevaplanması, satış sonrası eğitimler, garantiler ve yedek parça temini bu kapsamda yer almaktadır.
Bu sistemde temel hedef maliyetleri en aza indirerek katma değeri yüksek ürünler üreterek daha yüksek bir rekabet gücüne erişmektir.